Geschiedenis

Geschiedenis van werktuig-verenigingen

De gedachte achter de verenigingsvorm van STRICT is al oud en vindt zijn oorsprong in de 'dorsverenigingen' die in de voor- vorige eeuw ontstonden als gevolg van de mechanisatie van de landbouw.

Dorsvlegel

Tot die mechanisatie werd het graan nog handmatig gedorst met dorsvlegels.

 

[ handmatig dorsen met dorsvlegels ]
[1]

"Tijdens het dorsen staat men met een aantal mensen in een groep rond het graan [...]. Men slaat met de vlegels op het graan. Dit moet in het juiste ritme gebeuren om te voorkomen dat de dorsvlegels elkaar raken" [2]. Dorsen was zeer zware arbeid. De gemiddelde loonwerker besteedde 130 dagen per jaar aan dorsen; 63 % van zijn werktijd [3]. Een Zeeuwse boer over dorsen: "Je dorste van 's morgens vier tot 's middags vier of vijf, de hele winter door zowat. Toen de dorsmachine kwam was het afgelopen" [4].

Dorsmolen

[ dorsmolen ]
[5]

Het is niet verwonderlijk dat één van de eerste landbouwmachines de dorsmolen was. De kleine boeren, die meestal een gemengd bedrijf hadden, konden de kostbare dorsmolen niet individueel aanschaffen. Zij besloten om samen geld in te leggen op basis van ieders oppervlak aan landbouwgrond. Gezamenlijk kon zo de dorsmolen gekocht worden. Het onderhoud werd gezamenlijk gedaan en bekostigd.
De verenigingen die uit deze beheersvorm ontstonden waren de 'dorsverenigingen'. Deze verenigingen zouden later uitgroeien tot werktuigco?peraties die weer evolueerden tot landbouwco?peraties. Al deze verenigingsvormen bleken zeer profijtelijk voor de leden.

ServerOpSchool

[ server ]
[6]

De overeenkomsten tussen een dorsmolen en een server-client systeem zijn niet direct zichtbaar. Dat geldt ook voor die technieken zelf die, als iedere techniek, hun levensduur en -einde kennen.

 

[ dorsmolen in boerenschuur ]
[7]

De bestuursvorm; het gezamenlijk beheren en onderhouden van een machine, blijft springlevend. DE voordelen zijn duidelijk. Je hebt de kosten zelf in de hand, net als de uitgaven. Er is er maar één de baas en dat ben jij.

[ maaidorsers aan het werk ]
[8]

Noten:

  • [1] Foto copyright www.openluchtmuseum.nl, gevonden op http://www.stormonline.be/. Wij konden het museum niet vinden. De copyrighthouder wordt vriendelijk verzocht contact met ons op te nemen.
  • [2] Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Dorsvlegel
  • [3] Geert Mak: Hoe God verdween uit Jorwerd, Atlas, Amsterdam.
  • [4] J.J. Voskuil: Het Bureau, deel 2 'Vuile handen', van Oorschot , Amsterdam
  • [5] Courtesy J. Cunningham, http://www.fairlieburne.co.uk/
  • [6] Welwillend ter beschikking gesteld door Ronald van Galen, http://www.downloadvergelijker.nl
  • [7] Welwillend ter beschikking gesteld door Bennie Valkiers, http://www.bernus.be/bd/show/dorsmolen.jpg
  • [8] Courtesy R. Fearnly, http://www.machinery.uk.com/interestingpics/mfcombines2.htm

Dank aan Hr. Abma voor het kritisch lezen van de tekst.